Op-Ed: the CEROC The loss of democracy in any country should concern us. #Cambodia is falling back into the darkness it experienced in the past. Prime Minister Hun Sen has destroyed democratic institutions and practices. He has outlawed the opposition and jailed the opposition leader, Kem Sokha. The July election was fixed and illegitimate. Cambodia’s history as a
Posted in Culture, Economics, Education, Environment, KR Trial, Leadership, Politics, Researches, Social
ការប្រជុំអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៧៣ស្តីអំពីការកំណត់វាសនារួមកាន់នៃប្រជាជនពិភពលោក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាត្រូវបង្ខំចិត្តមកចូលរួមខ្លួនឯងដែលខុសពីលើកមុនៗ ភាគច្រើនត្រឹមបញ្ជូនទេសរដ្ឋមន្ត្រីនិងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសមកចូលរួម។ មានសំណួរ សួរថានៅពេលដែលលោកហ៊ុន-សែនបានរៀបចំការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយដើម្បីឡើងកាន់អំណាច ហេតុអ្វីអង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវអញ្ជើញលោកមកថ្លែងការណ៍? -តាមពិត អង្គការសហប្រជាជាតិមិនបានអញ្ជើញទេ គឺតំណាងប្រទេសមួយៗអាចរៀបចំយ៉ាងណាអោយមានតំណាងខ្លួនមកថ្លែងការណ៍ពេលមានប្រជុំប្រចាំឆ្នាំម្តងៗតែប៉ុណ្ណោះ។ តែពេលនេះលោកហ៊ុន-សែនទទួលបានការគាបសង្កត់ខ្លាំងពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទាំងប្រជាជនខ្មែរអ្នកបោះឆ្នោត ទាំងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទាំងក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនខ្លួន ទាំងប្រទេសដែលមិនទទួលស្គាល់លោកមានសហគមអុឺរ៉ុបនិងអាមេរិកជាដើម និងទាំងប្រទេសដែលគាំទ្រលោកដើម្បីប្រយោជន៍របស់គេគឺប្រទេសចិនជាដើម។ តើលោកហ៊ុន-សែននឹងប្រឈមអ្វីខ្លះនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ? – ទី១ គឺបាតុកម្មប្រឆាំងរបស់សហគមខ្មែរមកពីអាមេរិកនិងកាណាដានៅមុខអង្គការសហប្រជាជាតិនាទីក្រុងញូយ៉ក។ ពួកគេទាំងអស់នោះ ចំណាយកំឡាំងកាយចិត្តរបស់ខ្លួនព្រោះមើលឃើញកំហុសឆ្គងរបស់លោកហ៊ុន-សែនចំពោះនីតិរដ្ឋ(rule of laws), សេដ្ឋកិច្ច(economy), សេរីភាព(freedom), សិទ្ធិមនុស្ស(human rights), ប្រជាធិបតេយ្យ(democracy), ការបោះឆ្នោត(election), និងភាពថ្លៃថ្នូររបស់បច្ចេកបុគ្គលខ្មែរម្នាក់ៗ(dignity of individual Khmer)ខ្លាំងពេក។ – ទី២ ប្រទេសនៃសមាជិកសហគមអុឺរ៉ុបនិងសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងប្រើប្រាស់ឱកាសវត្តមានរបស់លោកហ៊ុន-សែនដើម្បីលើកឡើងនូវបញ្ហាធំៗមានការទំលាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងអស់និងអនុញ្ញាតអោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រឡប់មកប្រក្រតីភាពឡើងវិញជាដើម។ បារាំងនឹងធ្វើជាមជ្ឈន្តិករនៃការសំរបសំរួលក្នុងនាមជាសហប្រធាននៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស២៣ តុលា ១៩៩១។ សូមបញ្ជាក់ថាសហគមអុឺរ៉ុបដែលមានសមាជិកជាច្រើនឈររឹងមាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិធ្លាប់ស្នើរអោយមានការព្យួរអាសនៈកម្ពុជានៅអង្គការសហប្រជាជាតិបើកម្ពុជាមិនត្រឡប់មករកប្រក្រតីភាពឡើងវិញទេ។ ប្រទេសបារាំង អង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាសមាជិកសន្តិសុខអចិន្ត្រៃយ៍ក្នុងចំណោម៥ប្រទេសរួមទាំងចិននិងរុស្សុី។ គេមិនប្រាកដថាចិននិងរុស្សុីអាចការពារកម្ពុជាបានទេ បើប្រទេសនេះត្រូវប្រឈមការគាបសង្កត់ធ្ងន់ធ្ងរពីប្រទេសទាំងអស់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ក្នុងអង្គប្រជុំនោះ អ្នកស្រីបណ្ឌិតរ៉ូណាស្មីត ដែលជាប្រេសីតពិសេសរបស់លោកអគ្គលេខាអង្គការសហប្រជាជាតិលោកអន់តូទីអូ ហ្គូតើរ៉េស (Antonio Guterres) នឹងធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍លំអិតដល់សមាជិកទាំងអស់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិអំពីសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពដែលកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជា។ ខុសពីដូណាល់ត្រាំ លោកប្រធានាធិបតេយ្យម៉ាក្រុនឈរយ៉ាងរឹងមាំនូវស្ថាប័នសកលលោកនិយម(globalism)តាមរយៈការខិតខំរួមគ្នា(collective effort)
Posted in Culture, Economics, Education, Environment, KR Trial, Leadership, Politics, Researches, Social
Op-Ed: The CEROC ថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំង២០១៨នេះ ប្រធានដឺសុីរ៉ក់លោកសេង សុភ័ណ បានជួបសំណេះសំណាលជាមួយតំណាងរាស្ត្រប្រចាំមណ្ឌលបោះឆ្នោតរបស់គាត់គឺលោក MP Ron McKinnon ដែលតំណាងអោយរដ្ឋសហព័ន្ធកាណាដាក្នុងការគាំទ្រតែងតាំងគាត់ជាបេក្ខជនបន្តទៀតសំរាប់គណបក្សសេរីភាព(Liberal Party)កំពុងដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ក្នុងមណ្ឌលបោះឆ្នោត Coquitlam-Port Coquitlam កំណត់ឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខ។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ លោកសុភ័ណបានពិភាក្សាលំអិតជាមួយលោកតំណាងរាស្ត្រអំពីស្ថានការណ៌សិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ជាការបោះឆ្នោតមួយដែលមិនអាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈពិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរពិតប្រាកដបានទេពីព្រោះគណបក្សប្រកួតប្រជែងដែលមានកំឡាំងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាត្រូវបានផាត់ចេញពីសៃវេននយោបាយដោយការចាប់ប្រធានដាក់ឃុំ បំបិទសិទ្ធិថ្នាក់ដឹកនាំសំខាន់ៗទាំង១១៨នាក់ រំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចោល ដកយកកៅអីសភាតំណាងរាស្ត្រទាំង៥៥ទៅចែកអោយគណបក្សផ្សេង និងដកយកតំណែងឃុំ-សង្កាត់ទាំង៥០០៧ដែលប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតអោយមកគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ពត៌មានឯករាជ្យសំខាន់ៗត្រូវបានបិទ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យទាំងថ្នាក់ជាតិនិងអន្តរជាតិត្រូវបានគាបសង្កត់គ្រប់បែបយ៉ាងនិងបណ្តេញចេញក្រៅប្រទេស។ ការសំដែងមតិនិងចលនាសហជីបកម្មករត្រូវបានរឹតបណ្តឹង។ ជាលទ្ធផល គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយលោកហ៊ុន-សែនប្រកាសឈ្នះកៅអីសភាទាំង១២៥កៅអីជាអត្តនោមតិ។ ពេលនេះ រដ្ឋសភាសហគមអុឺរ៉ុបក៏ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលជាដៃគូរសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានថ្កោលទោសនិងចេញដំណោះ ស្រាយរួមនិងដាច់ដោយឡែក ដោយចោទសួរចំៗទៅរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សថ្មីរបស់លោកហ៊ុន-សែនអោយត្រឡប់មករកប្រក្រតីភាពឡើងវិញដោយការអោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិលមកដូចដើមវិញ ដោះលែងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោកកឹម-សុខាពីការឃុំឃាំងក្នុងផ្ទះនិងលោកសម-រង្សុីដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសក្នុងបទចោទនយោបាយរាប់ជំពូកដើម្បីគាត់អោយចូលស្រុកវិញប្រកបជីវភាពនយោបាយធម្មតា ផ្តល់សិទ្ធិនយោបាយអោយថ្នាក់ដឹកនាំទាំង១១៨នាក់ ប្រគល់តំណែងឃុំ-សង្កាត់ទាំង៥០០៧នាក់មកវិញ អនុញ្ញាតអោយសារពត៌មានឯករាជ្យ សង្គមសុីវិល និងសហជីបកម្មការមានដំណើរការនិងសិទ្ធិសេរីភាពឡើងវិញ។ បើមិនដូច្នោះទេ សហគមអុឺរ៉ុននិងសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម នឹងដក់កិច្ចអនុគ្រោះពន្ធនាំសំលៀកបំពាក់ចូល ដែលក្នុងមួយឆ្នាំជិត៧០០លានដុល្លាសហរដ្ឋអាមេរិក។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ សហគមអុឺរ៉ុបនិងសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងផ្តាច់ជំនួយក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងការទូតនិងដាក់បញ្ជីខ្មៅដល់ក្រុមបក្សពួកដែលមានចំណែកក្នុងការធ្វើអោយធ្លាក់ចុះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ ជាការកត់សំគាល់ រដ្ឋាភិបាលថ្មីក្រោយការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយនេះ មិនមានប្រទេសណាច្រើនទទួលស្គាល់ទេ មានប្រទេសចិនដែលប្រកាសជំហរគាំទ្រនិងសហការជាមួយកម្ពុជានៅពេលដែលការវិនិយោគរបស់ចិនភាគច្រើនជាការវិនិយោគបែបគ្មានតម្លាភាពដោយការកាប់ទន្ទ្រានព្រៃនិងជីកយករ៉ែ
Op-Ed: CEROC PETITION TO THE HOUSE OF COMMONS E-1746 (CAMBODIA) Whereas: The Charter of Rights and Freedoms has not solely served Canadians but people around the world. Canada has been known for its leading roles in supporting the Paris Peace Agreement in 1991 to settle down civil wars and conflicts in Cambodia, to conduct a