ថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧សូមអរគុណដែលបានអញ្ជើញមកថ្ងៃនេះ។ ខ្ញុំសូមធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៏ខ្លីមួយ បន្ទាប់មក ខ្ញុំនឹងឆ្លើយ សំណួរលោកអ្នក។
នៅថ្ងៃទី២ កញ្ញា ខ្ញុំបានចាកចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយមិនបានគ្រោងទុក ដោយសារហេតុផល ផ្ទាល់ខ្លួន។ ៤០ នាទីបន្ទាប់ពីខ្ញុំបានចាកចេញទៅ រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ជាមេដឹកនាំបក្ស ប្រឆាំង ដោយចោទថាក្បត់ជាតិ ទាក់ទងនឹងមតិដែលលោកទំនងជាបាននិយាយកាលពី ៤ ឆ្នាំមុន។
និយាយដោយត្រង់ទៅ ខ្ញុំគ្មានការភ្ញាក់ផ្អើលទាំងស្រុងនោះទេ នៅពេលខ្ញុំទទួលដំណឹងអកុសលនេះ។ តែខ្ញុំមានការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះការចោទប្រកាន់ទៅលើសហរដ្ឋអាមេរិក ទាក់ទងនឹងការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ដែលគ្មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ ឬគួរអោយទុកចិត្តបានបន្តិចណាសោះ។
វាគឺជាការចោទប្រកាន់មិនធម្មតា។ ការងារការទូត ជាធម្មតា ត្រូវបានធ្វើដោយប្រើភាសាដែលមានការ ប្រយ័ត្ន និងប្រកបដោយការគោរព គឺប្រភេទនៃភាសាដែលខ្ញុំនឹងប្រើនៅថ្ងៃនេះ។ សារដែលពិបាកត្រូវបាន បញ្ជូនជាលក្ខណៈឯកជនសិន។ ប្រទេសជាមិត្តនឹងគ្នាតែងតែរកមើលវិធីបំបាត់ការខ្វែងគំនិតគ្នា។
តែនៅក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ជាច្រើនដងហើយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានរងការចោទប្រកាន់គ្មាន មូលដ្ឋាន មិនត្រឹមត្រូវ និងខុសដោយចេតនា។
វាធ្វើអោយខ្ញុំមានអារម្មណ៍ឈឺចាប់ណាស់។ ខ្ញុំគិតថាលោកអ្នកដឹងហើយថា ខ្ញុំមានការទាក់ទងពិសេស ជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ហើយខ្ញុំបានមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពី ២ ឆ្នាំមុន ដោយបានទទួលការណែនាំអោយខិតខំលើកកំពស់ទំនាក់ទំនងរបស់យើង។ ជាការពិត ខ្ញុំនិងបុគ្គលិករបស់ខ្ញុំតែងតែគោរពដល់គ្រប់គ្នា ចេញសេចក្តីថ្លែងការជាសាធារណៈក្នុងចំនួនតិចបំផុត ហើយត្រឹមត្រូវ ហើយរកមើលវិធីធ្វើសហប្រតិបត្តិការ និងលុបបំបាត់ការខ្វែងគំនិតគ្នារវាងប្រជាជនដ៏អស្ចារ្យរបស់យើងទាំងពីរ។
ខ្ញុំបានអញ្ជើញអ្នកសារព័ត៌មានមកថ្ងៃនេះ ដើម្បីធ្វើការពន្យល់លើបីចំណុច។ ចំណុចទីមួយគឺងាយទេ ពោលគឺថា រាល់ការចោទប្រកាន់ដែលលោកអ្នកបានលឺ នៅក្នុងពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះស្តីពីសហរដ្ឋ អាមេរិក គឺសុទ្ធតែខុសទាំងអស់ ។ អត្ថបទនៅក្នុងសារព័ត៌មានថ្មីៗនេះ ស្តីពីការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ត្រូវ បានគេសរសេរខុសទាំងស្រុងនិងដោយចេតនា ក្នុងការហៅអ្វីដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងធ្វើនៅកម្ពុជា។ វាពិតជាការបង្វែរការយកចិត្តទុកដាក់ចេញពីបញ្ហាពិតប្រាកដមែន (Red herrings)។
ឥឡូវ ខ្ញុំសូមជំរាបលោកអ្នកនូវអ្វីដែលយើងបាននិងកំពុងធ្វើ។ ខ្ញុំមិនអាននូវបញ្ជីសកម្មភាពទាំងអស់ នោះទេ តែការពិតគឺថា កម្មវិធីរបស់យើងមានការស៊ីចង្វាក់គ្នាគួរអោយកត់សំគាល់តាំងពីស្ថានទូតរបស់យើង បានបើកឡើងវិញ នៅឆ្នាំ ១៩៩៤។
- យើងគឺជាអ្នកគាំទ្រដ៏ខ្លាំងមួយចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ យើងបាន ជួយកម្ពុជាក្នុងការបង្កើតក្របខ័ណ្ឌការងារមួយ ដែលបានទាក់ទាញ ក្រុមហ៊ុន សំលៀកបំពាក់ ល្បីៗនៅក្នុងពិភពលោក ដោយរួមទាំងក្រុមហ៊ុនរបស់អាមេរិករាប់សិបផងដែរ។ នៅក្នុងឆ្នាំ កន្លងទៅនេះ យើងបានបង្កើតឧស្សាហកម្មថ្មីស្រឡាងមួយដែលមានតំលៃ ១០០ លានដុល្លា ស្តីពីទំនិញសំរាប់ការធ្វើដំណើរ ដែលនៅពេលនេះ ប្រើកំលាំងកម្មករចំនួនជិត ១០០ ០០០ នាក់។
- គ្រាន់តែនៅឆ្នាំនេះ យើងបានសម្ពោធកម្មវិធីកសិកម្មថ្មីមួយ ដែលគិតគូរចំពោះបញ្ហានៃតំលៃកសិកផលទាបខ្លាំងដែលប៉ះពាល់ដល់កសិករកម្ពុជា។ យើងបានជួយកម្ពុជានៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានៃផលិតភាពកសិកម្មទាប និងអសន្តិសុខស្បៀង អស់រយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំមកហើយ។
- យើងបានសំរេចភាពជឿនលឿនធំៗនៅក្នុងការលើកកំពស់សុខភាពសាធារណៈ នៅកម្ពុជា។ ដោយមានជំនួយរបស់អាមេរិក កម្ពុជាជិតក្លាយជាប្រទេសដំបូងគេនៅលើផែនដីនេះ ដែលខិតទៅជិតការមានអត្រាឆ្លងមេរោគអេដស៍ក្នុងកំរិត ០%។ យើងកំពុងតែដឹកនាំការស្រាវ ជ្រាវនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ដែលមានភាពស៊ាំនឹងឱសថ។
- យើងបានផ្តល់ការអប់រំដល់ជនជាតិកម្ពុជាចំនួនរាប់ពាន់នាក់ តាមរយៈកម្មវិធីផ្លាស់ប្តូរក្នុងការ សិក្សានិងជំនួយដទៃទៀត។ យើងបានកសាងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធរវាងប្រជាជន និងប្រជាជន ដែលបានជាប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសទាំងពីរហើយបានធ្វើអោយមានការផ្សះ ផ្សាឡើងវិញនៅកម្ពុជា។ យើងបានផ្តល់អំណាចដល់ស្រ្តីរាប់ពាន់នាក់ ហើយបានជួយ បង្រៀនភាសាអង់គ្លេសដល់កុមារដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពខ្សត់ខ្សោយ។
- យើងគឺជាកំលាំងដ៏ខ្លាំងក្នុងការធ្វើអោយមានយុត្តិធម៌។ យើងបានចាប់ខ្លួនឧក្រិដ្ឋជនដែល ជាការធ្វើអោយប្រទេសយើងទាំងពីរមានសុវត្ថិភាព ហើយយើងបានប្រកៀកស្មាគ្នាជាមួយ រដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីកាត់បន្ថយការជួញដូរមនុស្ស។
- យើងបានធ្វើការអបអរ និងអភិរក្សវប្បធម៌ខ្មែរ។ ប្រជាជនអាមេរិកបានផ្តល់ថវិកាសំរាប់ធ្វើការ អភិរក្សទ្រព្យសម្បតិ្តជាតិខ្លះដ៏មានតំលៃបំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាប្រាសាទភ្នំបាក់ខែង និងប្រាសាទហាន់ជ័យ។
- យើងបានជួយពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលខ្លះ បានរិះគន់ផ្នែកនេះនៃកម្មវិធីរបស់យើង តែយើងមានមោទនភាពចំពោះការងាររបស់យើងក្នុងការកែលំអអភិបាលកិច្ច និងជួយអ្នកដឹកនាំក្នុងការឆ្លើយចំពោះប្រជាជនដែលគេធ្វើជា តំណាងអោយ។ យើងបានជួយគណកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហើយបានបង្រៀន គណបក្សនយោបាយនានា ដោយរួមទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ ស្តីពីវិធីបង្ហាញ ពីកម្មវិធីរបស់គេដល់អ្នកបោះឆ្នោត។
ប្រវត្តិសាស្រ្តបានដើរតួនាទីមួយចំណែកនៅក្នុងការចោទប្រកាន់ជាច្រើនក្នុងចំណោមការចោទថ្មីៗ ទាំងនេះ ហើយយើងសូមទទួលស្គាល់កេរ្តិ៍ដំណែលរបស់យើងនៅក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាម។ តែយើងមានការ ប្តេជ្ញាចិត្ត នៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានៃកេរ្តិ៍ដំណែលនេះ។ តើលោកអ្នកដឹងទេថាយើងបានផ្តល់ប្រាក់ចំនួន ជាង ១៦០ លានដុល្លា សំរាប់ការងារលុបបំបាត់យុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ? ពាក់កណ្តាលនៃប្រាក់នេះត្រូវបាន ប្រើសំរាប់លុប បំបាត់យុទ្ធភណ្ឌដែលទំលាក់ដោយយន្តហោះអាមេរិក នៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសកម្ពុជា។ តែប្រាក់ចំនួន ពាក់កណ្តាលទៀតត្រូវបានប្រើសំរាប់ដោះមីនរបស់ចិន សូវៀត និងវៀតណាមនៅភាគខាងលិច ប្រទេស នៅតាមចំការមីនដែលមានគ្រោះថ្នាក់ ១០ ដងលើសគ្រាប់ ដែលទំលាក់ ដោយអាមេរិក។
ក្នុងពេល ២ សប្តាហ៍ខាងមុខនេះ យើងនឹងរៀបរាប់រឿងពិតស្តីពីសកម្មភាពរបស់យើង ហើយពន្យល់ ថាហេតុអ្វីក៏វាល្អសំរាប់ប្រទេសយើងទាំងពីរ។ សូមតាមដានទំព័រហ្វេសបុករបស់យើង និងសូមជួយផ្តល់មតិ។
ចំណុចទី ២ របស់ខ្ញុំក៏មានលក្ខណៈសាមញ្ញដូចគ្នានេះដែរ។ ច្រើនដូចការនិយាយស្តីពីប្រទេសអាមេរិកនៅពេលនេះដែរ គឺថាព្រឹត្តិការណ៍នៅក្នុងខែកន្លងទៅនេះមិនប៉ះពាល់ទៅលើសហរដ្ឋអាមេរិកទេ តែវាប៉ះពាល់ ទៅលើប្រទេសកម្ពុជាទៅវិញទេ។ មួយជំហានម្តងៗ ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះកំពុងតែធ្វើអោយប្រទេសកម្ពុជា ឯក កោពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាត្រូវការជំនួយគាំទ្រអន្តរជាតិ ដើម្បីលើកកំពស់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ ខ្លួនអោយឡើងមួយកំរិតទៀត ហើយប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសជិតខាងនៅក្នុងសមាគមអាស៊ាន។
សំដីប្រឆាំងអាមេរិកបានធ្វើឲ្យជនជាតិអាមេរិក និងអ្នកទេសចរណ៍លោកខាងលិចជាច្រើន មាន អារម្មណ៍លែងកក់ក្តៅជាងមុន ពេលធ្វើដំណើរមកកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ឆ្នាំនេះអ្នកទេសចរទាំងនោះ អាចទៅចាយលុយ នៅហាឡុងបេយ៍ ឬនៅភូកេតជាជាងនៅអង្គរវត្ត។
នាពេលបច្ចុប្បន្ន ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក និងលោកខាងលិចក៏មានអារម្មណ៍លែងកក់ក្តៅជាងមុនផងដែរ ហើយក្រុមហ៊ុនកាន់តែតិចថែមទៀតនឹងមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ លោកអ្នកប្រហែលជាបានឃើញសេចក្តីថ្លែងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ច អាមេរិក អាស៊ានទាក់ទងនឹងរឿងនេះហើយ។
អ្នកធ្វើការបរិច្ចាកមនុស្សធម៌អាមេរិក ដែលជាក្រុមធំជាងគេ និងមានទ្រព្យច្រើនជាងគេនៅក្នុង ពិភពលោក ក៏លែងមានអារម្មណ៍គិតថា ខ្លួនគេត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ដែរ។ខ្ញុំប៉ាន់ប្រមាណថាអង្គការ សប្បុរសធម៌អាមេរិកបានសាងសង់សាលាជាង ១.០០០ នៅកម្ពុជា។ វាជាចំនួនដ៏ច្រើនមែនទេ? ខ្ញុំបាន ឮពីអង្គការសប្បុរសធម៌ធំៗខ្លះថាការធ្វើប្រតិបត្តិការនៅកម្ពុជាកាន់តែប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្លាំង ហើយ ពួកគាត់កំពុងតែពិចារណាប្តូរការងារល្អៗរបស់គាត់ទៅឥណ្ឌូនេស៊ី បង់ក្លាដេស ឬវៀតណាមវិញ។
ប៉ុន្តែផលប៉ះពាក់ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតធ្លាក់មកលើកិត្តិយសរបស់កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យក្មេងខ្ចី។ កាលពីបីខែកន្លងទៅ កម្ពុជាបានរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលមានភាពសេរី និងយុត្តិធម៌បំផុតរបស់ខ្លួន តាំងតែ ពីឆ្នាំ១៩៩៣មក។ ជាភាពត្រឹមត្រូវ ប្រជាជនកម្ពុជាមានមោទនភាពចំពោះរឿងនេះ ហើយជាភាពត្រឹមត្រូវ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានអបអរសាទររដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនកម្ពុជាចំពោះរឿងនេះ។
បីខែបានកន្លងផុតយ៉ាងឆាប់រហ័សមកដល់ពេលនេះ។ ជាការពិត ប្រសិនបើការបោះឆ្នោតជាតិកម្ពុជា ប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃនេះ គ្មានអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិគួរឲ្យជឿជាក់ណាមួយចាត់ទុកថាការបោះឆ្នោតនេះ មានភាពសេរី និងយុត្តិធម៌ ឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាឡើយ។
ខ្ញុំសង្ឃឹមថា គ្រប់គ្នានឹងគិតអំពីចំនុចនេះដោយប្រុងប្រយ័ត្ន។ ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យមានលក្ខណៈពិសេស។ ក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាជនធម្មតាមានតួនាទីពិតប្រាកដនៅក្នុងប្រទេសរបស់គាត់ ហើយ ទំនាក់ទំនងរបស់រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនមានភាពរឹតតែស៊ីជម្រៅ។ ប្រទេសដទៃមើលមកអ្នកក្នុងន័យផ្សេង ផងដែរដូចជាមានការគោរពនិងយល់កាន់តែច្រើន។ វាជាអ្វីដែលសមនឹងតម្លៃនៃការតស៊ូ។
ហើយចំនុចចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំគឺ៖ ទោះបីជាមានព្រឹត្តិការណ៍ទាំងអស់កើតឡើងកាលពីខែមុនក្តីខ្ញុំគិត ថា នៅតែមានពេលដើម្បីសង្រ្គោះការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨របស់កម្ពុជាបាន បន្តការអភិវឌ្ឍប្រជាធិបតេយ្យ របស់កម្ពុជា និងស្តារទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរបស់យើង។ ប៉ុន្តែវាទាមទារឲ្យមានសកម្មភាពម៉ឺងម៉ាត់ជាបន្ទាន់។
យើងសូមចូលរួមជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងការទាមទារឲ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់។ ដំណើរការធម្មតារបស់ទីផ្សារសារព័ត៌មានកម្ពុជាក៏គួរទទួលបានការស្តារឡើងវិញផងដែរ។ ការដាក់ សម្ពាធលើសង្គមស៊ីវិលគួរត្រូវបានបញ្ឈប់។ ហើយប្រហែលជាសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតនោះ រដ្ឋាភិបាល, បក្ស ប្រឆាំង, និងសង្គមស៊ីវិលគួរតែចាប់ផ្តើមកិច្ចសន្ទនា អំពីអនាគតប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ក្នុងបរិយាកាស បើកចំហរ គោរព និងគ្មានសម្ពាធ។
ខ្ញុំសូមបញ្ចប់ដោយការកត់សំគាល់ផ្ទាល់ខ្លួនថា ចាប់តាំងពីយើងមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពី២ឆ្នាំមុនភរិយាខ្ញុំ កូនប្រុសខ្ញុំ និងរូបខ្ញុំផ្ទាល់មានកិត្តិយសដែលទទួលបានការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅពីប្រជាជនកម្ពុជា រៀងរាល់ថ្ងៃជាពិសេសកាលពីខែមុន។ ហើយខ្ញុំក៏មានមោទនភាពចំពោះការខិតខំ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ បុគ្គលិកអាមេរិកនិងខ្មែររបស់ស្ថានទូត ព្រមទាំងសហគមន៍អាមេរិកជាទូទៅផងដែរ។
ជាការពិត អាមេរិកមិនមែនជាប្រទេសស្មុគ្រស្មាញពិបាកធ្វើការជាមួយនោះទេ។ សូមធ្វើមកលើយើង ដោយយុត្តិធម៌ និយាយជាមួយយើងដោយស្មោះត្រង់ ធ្វើសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាតាមដែលអាចធ្វើបាន ប្រើប្រាស់អំណាចទីផ្សាររបស់យើងដើម្បីជាប្រយោជន៍របស់អ្នក ស្វាគមន៍កម្មវិធីជំនួយ និងក្រុមហ៊ុនរបស់យើង។
ក្តីសង្ឃឹមរបស់ខ្ញុំគឺថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងបង្ហាញដល់យើងនូវសុឆន្ទៈដែលយើងបានបង្ហាញដល់គេ ដើម្បីបន្តឡើងវិញនូវភាពជាដៃគូដ៏ពិសេស និងខ្លាំងក្លាដែលយើងមានរហូតមកដល់កាលពីមួយឆ្នាំមុននេះ។
សូមអរគុណច្រើន!
September 12, 2017Thank you all for coming out today. I would like to make a brief statement, and then take questions.
On September 2, I departed for the United States for an unplanned personal trip. Forty minutes after I departed, the Government arrested the opposition leader, Mr. Kem Sokha, on treason charges related to comments he apparently made four years ago.
To be honest, I wasn’t totally surprised when I learned this unfortunate news. But I was surprised by the allegations against the United States in connection with Mr. Sohka’s arrest, made without a shred of serious or credible evidence.
These are extraordinary allegations. The business of diplomacy is normally carried out with careful and respectful language, the kind of language I’m going to use today. Difficult messages are delivered privately first. Friendly nations seek ways to bridge differences.
But on dozens of occasions over the past year, the United States has been subject to intentionally inaccurate, misleading and baseless accusations.
This has been very painful for me personally. I think you know that I have a special connection to Cambodia, and I came here two years ago with clear instructions to seek to improve our relationship. And indeed, I and my staff have sought, over and over again, to treat everyone with respect, to keep our public statements minimal and fair, and to look for ways to cooperate and build bridges between our two great peoples.
I invited members of the press here today to make just three points. The first one is very simple: All of the accusations you have heard in recent weeks about the United States – every one of them – are false. The recent press stories about Mr. Sokha’s arrest have completely, and intentionally, mischaracterized what the United States is doing in Cambodia. They are classic red herrings.
So let me tell you what we have been doing. I won’t read the whole list below, but the truth is, our programs have been remarkably consistent since our Embassy reopened in 1994:
- We have been a powerful supporter of Cambodia’s economic development. We helped Cambodia create a labor framework that attracted the biggest names in the global garment business, including dozens of American brands. This past year, we created an entirely new, $100 million travel goods industry that today employs nearly 100,000 workers.
- Just this year we launched a new agriculture program that will help address the cripplingly low prices that are hurting Cambodian farmers. We have helped Cambodia tackle low agricultural productivity and food insecurity for more than 20 years.
- We have made major strides in improving public health in Cambodia. With American assistance, Cambodia is very close to being the first country on earth to approach 0% transmission of HIV/AIDS. We are leading research to cure drug-resistant malaria.
- We have educated thousands of Cambodians through exchange programs and other assistance. We have built remarkably close people-to-people ties that have benefitted both countries and fostered reconciliation in Cambodia. We have empowered thousands of women and helped teach disadvantaged children English.
- We have been a powerful force for justice. We have arrested criminals that have made both our countries safer, and we have worked shoulder-to-shoulder with the government and civil society to reduce trafficking in persons.
- We have celebrated and preserved Cambodian culture. The American people have funded the preservation of some of Cambodia’s most cherished national treasures, including Phnom Bakheng and Prasat Han Chey.
- And yes, we have helped strengthen Cambodia’s democracy. Some government officials have criticized this part of our program recently, but we are proud of our work to improve governance and help leaders respond to their constituents. We have assisted the National Election Committee and trained Cambodia’s political parties – including the CPP – on how to better communicate their programs to the voters.
History has played a part in many of these recent allegations, and we acknowledge our Vietnam War era legacy in Cambodia. But we also have been committed to addressing that legacy. Do you know that we have provided over $160 million to clear the country of unexploded ordnance? Half of that money has gone to clearing ordnance dropped by U.S. planes in the eastern part of the country. But the other half has gone to clearing Chinese, Soviet, and Vietnamese mines in the west – minefields that are ten times more deadly.
Over the next couple weeks, we will be giving the real story about our activities, and how they have been good for both our countries. Please watch our Facebook page and give us your comments.
My second point is equally simple. As much talk as there is about America these days, the events of the past month aren’t hurting the United States, they are hurting Cambodia. They are, step by step, isolating Cambodia from the international community at the very moment Cambodia needs international support to raise its economy to the next level and compete with its neighbors in ASEAN.
The anti-American rhetoric has made many Americans and other western tourists feel less welcome today in Cambodia. This year, they may spend their money in Halong Bay or Phuket instead of Angkor Wat.
American and western companies also feel less welcome today, and many fewer will invest in Cambodia. You may have seen the U.S.-ASEAN Business Council statement in this regard.
And American philanthropies – the biggest and richest in the world – also feel less welcome in Cambodia. I estimate that American charities have built more than 1,000 schools in Cambodia. That’s remarkable, isn’t it? I have heard from some of the biggest charities, however, that Cambodia is becoming too risky to operate, and they are thinking of shifting their good work to Indonesia, or Bangladesh, or Vietnam.
But the most serious impact is on Cambodia’s reputation as an emerging democracy. Just three months ago, Cambodia held its freest and fairest elections since 1993. The Cambodian people were rightfully proud, and the United States rightfully congratulated the government and the Cambodian people.
Now fast forward three months. The truth is, if Cambodia’s national elections were held today, no credible international observer would certify them as free, fair, and reflecting the will of the Cambodian people.
I hope everyone will think carefully about this point. There is something special about being a democracy. In a democracy, ordinary people have a real stake in their country, and the relationship between the government and the people is deeper. Other countries look at you differently too, with more respect and understanding. It’s something worth struggling for.
And now my final point: Despite all the events of the past month, I believe there is still time to salvage Cambodia’s 2018 elections, continue Cambodia’s democratic development, and restore our bilateral relationship. But it will take firm and urgent actions.
We join the European Union in calling for Mr. Kem Sokha’s immediate release. The normal functioning of Cambodia’s media market should be restored. Pressure on civil society should cease. And, perhaps most importantly, the government, opposition, and civil society should begin a dialogue about the future of Cambodia’s democracy in an open, respectful, and pressure-free environment.
I want to conclude on a personal note. Since we arrived two years ago, my wife, son and I have been honored by the incredibly warm welcome we have received from everyday Cambodians, especially over the past month. And I have been very proud of the hard work and commitment of the American and Cambodian employees of the embassy, and of the broader American community.
The truth is, America is not a complicated country to work with. Treat us fairly, speak to us honestly, cooperate where we can, use the power of our markets to your advantage, welcome our assistance programs and companies.
My hope is that the Cambodian government will show us the same goodwill that we show them, so that we can resume what was, until a year ago, a very powerful, very special partnership.
Thank you very much.